توکنومیکس یا اقتصاد توکنی چیست؟

توکنومیکس یا اقتصاد توکنی عبارت است از هر موضوعی که ارزشمند بودن یک توکن را نشان میدهد و افراد و سرمایه گذاران را قانع می کند تا از آن توکن استفاده کنند به عبارتی دیگر هر عاملی که روی ارزش توکن تأثیر می گذارد بخشی از اقتصاد توکنی است و شما می توانید ارزیابی قیمت واقعی یک ارز دیجیتال را با بررسی توکنومیکس انجام دهید

اقتصاد توکنی یک موضوع بسیار گسترده است و شامل اجزای مختلفی می باشد که در این مقاله سعی کرده ایم تمام موارد مرتبط با آن را بررسی کنیم

هدف پروژه

اساسی ترین سوال برای بررسی توکنومیکس یک پروژه می تواند سوال از اهداف پروژه باشد . هدف باید صریح، واضح و ساده تعریف شده باشد.هر پروژه نیاز به حل مشکلات واقعی با اهداف حیاتی دارد. یک پروژه خوب باید دارای مجموعه ای از اهداف واضح و دقیق باشد که به وسیله یک نقشه راه جامع به آن دست خواهد یافت. از پروژه هایی که اهداف نامفهوم و رویاگونه دارند بپرهیزید.

تامین مالی

باید بدانیم برای شروع هر پروژه به میلیون ها دلار نیاز نیست و بیشتر اوقات، این کار ضروری نیست . با این حال همیشه توسعه دهندگان پروژه از پول بدشان نمی آید و تقاضای جمع آوری پول از علاقه مدان آن پروژه می کنند. با این حال، نگاهی به اهداف پروژه بیندازید مراقب کلاهبرداری های این حوزه باشید و بدانید برای چه و در کجا می خواهید پول خود را خرج کنید.

تیم

همیشه برای موفقیت یک پروژه یک تیم قوی باید از آن پشتیبانی کند. چه بسا پروژه هایی با ایده های ناب و عالی به علت تیم ضعیف خود نتوانسته اند موفق شوند توسعه دهندگان و حامیان یک پروژه به شما دید خوبی از موفقیت های آینده پروژه و پذیرش آن توسط جامعه می دهند

برای شناخت مدیران و اعضا تیم پروژه به دنبال صفحات لینکدین باشید. ببینید آیا تجربه قبلی آنها برای پروژه مفید است یا خیر. به عنوان مثال، آیا آنها تجربه ای در زمینه مدیریت یا توسعه کسب و کار دارند؟ یا پزشک، وکیل، بازاریاب و یا بازیگر بوده اند؟

پروژه مینا یکی از بهترین مثال های تیم ضعیف، ایده قوی است . ایده سبک ترین و کم حجم ترین بلاک چین در ابتدا چشم ها را خیره کرد ولی هر روز که گذشت روند توسعه این بلاک چین طبق برنامه پیش نرفت و کادنا همین ایده را به نحوه ای دیگر با تیم قوی تری پیاده سازی کرد.

در مقابل توکن BAT که موسس آن Brendan Eich است فردی شناخته شده در تمام دنیا می باشد و بنیانگذار زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت و مرورگر موزیلا می باشد . این پروژه با تیمی بسیار قوی از مهندسان در حال توسعه سریع خود می باشد و مرورگر Brave را عرضه کرده اند.

بومی بودن و ماهیت رمزارز

هر پروژه ای بسته به هدف، عملکرد و پاداش های خاص درون شبکه خود ممکن است به یک توکن سفارشی نیاز داشته باشد یا نداشته باشد.شما باید بدانید که توکن و کوین با هم تفاوت دارند، کوین ها از بلاک چین های اختصاصی خود استفاده می کنند در صورتی که توکن ها بر بستر باک چین های دیگر عرضه می شوند. ساختن یک پروژه بر بستر شبکه اتریوم همیشه به این معنی نیست که پروژه بدی است و یا تیم قوی ندارد. سوال اصلی این است که چرا این بستر را انتخاب کرده اند؟

به عنوان مثال پروژه های پالیگان و پولکادات در ابتدا بر بستر اتریوم اجرا شدند و به مرور زمان بلاک چین خود را راه اندازی کردند . از سوی دیگر، اگر اهداف پروژه به طور واضح تعریف نشده باشد، می‌تواند به معنای کلاهبرداری به روش راگ پول(کشش فرش) باشد.

عرضه توکن

مقدار عرضه یا Supply یک دارایی دیجیتال یکی از مهمترین مسائل در بررسی رمز ارز به شمار می‌رود.قیمت یکی از ساده ترین و پراشتباه ترین راه های اندازه گیری ارزش ارزهای دیجیتال است زیرا لزوماً قیمت بالای یک رمز ارز ارزش آن را مشخص نمی کند به همین خاطر سرمایه گذاران برای درک بهتر و مقایسه ارزش رمزارزها، از عبارت مارکت کپ استفاده می‌کنند.

مارکت کپ عبارت است از ضرب مقدار دارایی در گردش یا Circulation supply یک رمز ارز در قیمت آن . شما می توانید از سایت کوین مارکن کپ همه این اطلاعات را ببینید

هر چه یک رمز ارز مارکت کپ بالاتری داشته باشد ارزش ذاتی بالاتری دارد . به عنوان نمونه در جدول زیر اگر تحلیلی را دیدید که گفته بود قیمت ریپل به 5 دلار می رسد با بررسی مارکت کپ آن به این نتیجه می رسیم که اگر قیمت به 10 دلار برسد مارکت کپ یا ارزش بازار ریپل به عددی حدود 480 میلیارد دلار می رسد و از اتریوم نیز بالاتر می رود. پس هر تحلیلی که می بینید تحقیقات خود را نیز کامل کنید

تخصیص و توزیع توکن

هر پروژه باید یک جدول تخصیص توکن داشته باشد و مشخص شود که توزیع توکن ها چگونه و به چه شکلی اتفاق می افتد.برخی از رمز ارزها مثل بیت کوین به صورت تقریبا عادلانه یا Fair Lunch میان جامعه کاربران خود توزیع شده است , هیچ کوینی برای خالقان این شبکه از قبل اختصاص نیافته است. در مقابل این دارایی‌ها، رمز ارزهای  Pre-Mine قرار دارند که تیم پروژه پیش از انتشار عمومی بخشی و یا تمام توکن‌های آن پروژه را تولید می‌کنند. به طور طبیعی تیم پروژه باید مالک برخی از توکن ها باشد اما نه چیزی حدود 60 درصد.

هرجا مشاهده کردید که چنین روش توزیع توکنی وجود دارد آماده کلاهبرداری راگ پول ( کشیدن فرش ) باشید.باید مطمئن شوید که سرمایه گذاران عمومی به اکثر توکن ها دسترسی دارند.

به عنوان مثال اگر قصد خرید توکنی را در بستر شبکه اتریوم دارید می توانید ابتدا به وایت پیپر پروژه مراجعه کنید و سپس با استفاده از سایت اتر اسکن آدرس قرارداد پروژه را وارد کنید و از قسمت Holders مشاهده کنید که چه کیف پول هایی چه مقدار از آن توکن را در اختیار دارند . برای بقیه بلاک چین ها نیز می توانید همین مراحل را تکرار کنید

نقشه راه

نقشه راه هر پروژه بهترین ابزار برای بررسی و واقعیت سنجی یک پروژه است . نقشه راه باید حاوی مراحل عملی کردن پروژه باشد از زبان ساده در نقشه راه نترسید زیرا که زبان ساده می تواند علمی ترین زبان باشد و معمولاً کسی حرف های قلمبه سلمبه می زند که می خواهد شما را گمراه کند.نقشه راهی که تاریخ ندارد عملاً نقشه راه نیست و بیشتر به دفتر آرزوها شباهت دارد.

برنامه زمانبندی

معمولا پروژه ها روش های مختلفی برای توزیع توکن های خود انتخاب می کنند ولی همه آن ها معمولا در نوع توزیع به چهار مرحله ابتدایی، استراتژیک، خصوصی و عمومی پایبند هستند .

1. در مرحله ابتدایی معمولا فقط اعضای اصلی پروژه شروع به سرمایه گذاری برای شروع کار می کنند
2. با مشخص شدن مسیر و نقشه راه پروژه ها به دنبال جذب سرمایه گذارهای استراتژیک و صندوق های سرمایه گذاری خطرپذیر می روند تا از تامین مالی اولیه خود مطمئن شوند.
3. عرضه خصوصی معمولا برای کشف قیمت و میزان استقبال صورت می پذیرد و محدود به افراد خاصی می باشد که در طول توسعه پروژه همراه آنان بوده اند و یا در لانچ پدهای همکار این پروژه ها ثبت نام کرده اند
4. آخرین مرحله عرضه توکن عرضه اولیه عمومی است که بستگی به استراژی شرکت در سایت و یا صرافی های خاص صورت می پذیرد

استراتژی قیمت گذاری به گونه ای است که در هر دور عرضه توکن ها قیمت ها برای دور بعدی افزایش داشته باشند. اما باید توجه داشت که زمان انتظار تا دور بعدی عرضه توکن کوتاه تر است تا سرمایه‌گذارانی که با تاخیر وارد می‌شوند و توکن‌های گران تری را می خرند انتظار کمتری برای فروش توکن های خود بکشند.

نکته مهم دیگر این است که چگونه توکن پس از عرضه توزیع خواهد شد.در ارزهایی که اصطلاحا Pre-Mine هستند از عبارت Vesting یا lock-up برای آزادسازی توکن ها استفاده می کنند. آزاد سازی ، Vesting یا lock-up زمانی است که شما می توانید پس از خرید و دریافت توکن نسبت به فروش آن در بازار اقدام کنید. شما می توانید زمان lock-up یا آزادسازی توکن که به تیم و سرمایه گذاران داده می شود را بررسی کنید.اگر زمان آزادسازی یک توکن طوری تعریف شده باشد که در بازه‌های زمانی کوتاه، بخش بزرگی از توکن‌ها آزاد شودبرای قیمت نکته منفی به حساب می‌آید زیرا احتمالا فشار فروش مداومی را به بازار تحمیل می‌کند. هر چه پروژه ای دارای پتانسل رشند بلند مدت تری باشد دوره lock-up طولانی تری دارد.

مدل کسب و کار

مدل های کسب و کار یا بیزنس مدل فرآیند های درآمدزایی یک پروژه را تعریف می کنند . پروژه های معمولا موفق می شوند که مدل مشخصی از کسب درآمد را دنبال کنند و این اطمینان را به سرمایه گذاران بدهند که بازده سرمایه گذاری پروژه آن ها مناسب است . به عنوان مثال بیت کوین مدل کسب و کار پیچیده ای ندارد زیرا فقط برای اهداف انتقال و پرداخت رمزارز طراحی شده است ولی توکن های جدید با اهداف جدید مجبور به توضیح کامل مدل کسب و کار خود هستند تا نشان دهند که می توانند پروژه خود را در بازار جا بیندازند و کسب درآمد کنند .

کاربرد پذیری

شاید یکی از مهم ترین سوالاتی که هنگام بررسی توکنومیکس یک پروژه باید به آن پاسخ دهید این است که واقعاً کاربرد این توکن چیست ؟ این روزها، شما نمی توانید یک توکن را صرفاً به عنوان یک کالای باارزش خریداری کنید ، همه چیز که بیت کوین نمی شود و شما باید با توکن های خود کارهای بیشتری انجام دهد.

مثلا هلیوم (HNT) یک مثال خوب از کاربردپذیری است.شبکه هلیوم مبتنی بر اینترنت اشیا یا IoT با موارد استفاده گسترده است و می خواهد با استفاده از شبکه ای از اکسس پوینت های وای فای، ارتباطات غیرمتمرکز بین افراد ایجاد کند .این پروژه با کاربردپذیری توکن خود یک پروژه عالی است. ایده جذاب اینترنت غیرمتمرکز می تواند همه را به دنبا خود بکشد. به عنوان پاداش شبکه هلیوم به نودهای خود رمزارز HNT می دهد.

برند سازی و روابط عمومی

یکی از مهم ترین جنبه های توکنومیکس پروژه های رمزارز جامعه کاربران آن است. بدون داشتن یک جامعه خوب، پروژه بی ارزش است. مهم نیست یک رمزارز چقدر اهداف عالی و تیم قوی دارد وقتی که کسی از آن پروژه خبر ندارد.معمولاً پروژه هایی که دارای جامعه کاربران فعال هستند تمایل به نگه داری توکن های آن ها در درازمدت بیشتر است.

بسیاری از پروژه های رمزارز تمایل به نادیده گرفتن جامعه و تمرکز بیشتر بر روی ساخت محصول دارند درحالیکه اهمیت و تمرکز برای ساخت یک پروژه عالی و در کنار آن ارتباط موثر با کاربران ایرادی محسوب نمی شود. همه پروژه ها نیاز به یک روابط عمومی خوب دارند که به طور مرتب و دلسوزانه با کاربران در ارتباط باشد.